Acacus Tãŋa

Ze'ele Wikipiidiya
Acacus Mountains
mountain range, archaeological site
Part ofTadrart Demese
Native labelAkukas Demese
CountryLibya Demese
Located in the administrative territorial entityGhat District Demese
Coordinate location24°50′0″N 10°20′0″E Demese
Mountain rangeTassili n'Ajjer Demese
Significant eventlist of World Heritage in Danger Demese
Heritage designationWorld Heritage Site Demese
World Heritage criteriaWorld Heritage selection criterion (iii) Demese
Map

Acacus Tãŋa de la zoorɛ n bɔna tiŋasɛka ti saa ka niira la ti ba yi'ira ti Desert la. Ghat dɛsitiretɛ la n boi Western Libya ta paɛ North Algeria n de 100km (62mi). Tintone n pie tiŋa la za'a la zoore la kinkɛlega la za'a gesɛ Sahara Desert. Tiŋa wa yuun maalɛ mɛ.

La n Pϲsɛ Se'em[demese | demesego zia]

Tadrart de la "Zoore" pɔgeni puan bɔna Berber yetɔgum puan (budaani puan me de la: adrar)

Kuga Guleŋɔ Yɛm[demese | demesego zia]

Dusi zo'e zo'e ti ba kure gee mu'um si zi'an la puan. Magesi wuu tasekoma, wɔberɔ, niinsi'a ti solemiine puan ti ni yi'ira ti ostriches la, alaakum duma, la nɛreba la yi'ira. Ba me kelum mu'um nɛreba ti ba ita vom yɛla zo'e zo'e magesi wuu yuuna, ŋmɛ'ɛra gulo wa'ara.

Vandalism And Distraction Since 1969[demese | demesego zia]

1969 yuunɛ la puan sa ti Muammar Gaddafi yuun dɛna naba tara bala ta paɛ 2011 yuunɛ la puan, ba yuun ka biseri Antiquities Yeleŋo la. Ze'ele 2005 yuunɛ la puan na, doose la nɛreba n tu'uri tiŋa ɛɛra kaam n sugɛ tiŋa la zuo, la yuum basɛ mɛ ti zi'an wa bɔna dɛŋa puan. Ba yuun ne dikɛ la hama duma ti ba yi'ira a ti seismic hammers la ŋmɛ'ɛra tiŋa sa ti la damena damena ta ŋmɛ zi'an ti kaam la bɔna. Ŋwana yuum basɛ mɛ ti tansi'a n lɛm la kɔ'ɔm damena ta paara si'a n kaɛ 'Tadrart Acacus' kuga guleka zi'an la.

Lɔgesi'a ti ba gulum yuuma n tole sa ti ba yuun li'isa digesa la yuum ba'am zo'e mɛ gaŋɛ. ŋwana zuo ti UNESCO yuun kaasɛ bo Libya tiŋa duma ti ba mina geeNageyigesi la sɛba n de tinmaaeba n zuuri gee sagena sɛla n de ba dinɛ la.

2012 yuunɛ la puan ti Dagaafi yuun ki la ti ba zɛgera ti ba zamesɛ nɛreba doose UNESCO ligeri n de miileyɔn ayi la gireko solemitiŋa ligeri puan ($2.26 million) la Libya la Italy Gɔmena. Tuuma la yuun de la bisega, gu'a la zamesegɔ la pa'alegɔ.

Tadrart Acacus pa'asɛ la zi'isi sinaasi n de World Heritage Sites bɔna Libya tiŋa: Cyrene, Leptis magna, Sabratha la Ghadames.

UNESCO yuun ka'am yeti, "la nari ti ba mɛ zi'a Gnat bii Uweynat tiŋa puan kumesera gee pa'ala nɛŋaduma n gu'uri gee bisera zi'an la puan la ti ba ni lagesɛ tum yelesi'a n wan ta'am basɛ ti nɛreba mina zi'an la yele.

Viisegɔ lɔgerɔ[demese | demesego zia]