DESCRIPTION GUIDELINES

Ze'ele Wikipiidiya

Pa'alegɔ Sɔa dela sosi'a ti tu Nara ti doose pa'alɛ nɛra la zi'an asi'a n ŋwana;

Nɛra
(Person)
[demese | demesego zia]

Nɛra la:

• Yu'urɛ, yuuma, tiŋa yu'urɛ, buuri la n dole yinsose'ere.

• Innaanɛ.( Physical appearance). Magesi wuu; woko, sabega bii mɔlega bii pɛɛlega, kãtɛ, inŋa Lɔgerɔ la za'a ze'ele a zuon sigera naman.

• Yelesi'a n de dãalesum yɛla. (Percularities). Magesi wuu a zi'an san tee, inŋa zi'a san tara yisere n bs'ɛ kãregɛ, a san, a San tɔ bina bii a ŋma la yaga bii a de la yagesaala; e tɔgeri se'em, a San tara kunkore m ba'ɛ bɔna diyima. Tɛra ti fu san pa'ala la nɛra bɔ'ɔra pulesi, la nari ti fu kɔ'ɔm pa'alɛ la a Innaanɛ yɛla wa suŋa suŋa.

• N nɔŋɛ yelesi'a (Other identifiable traits). Magesi wuu e nɔŋɛ disɛka, lɔgeseto ti a ba'ɛ nɔŋɛ tu yɛla, boole la zua yɛla puan....

• Halɛ (Habit). Magesi wuu e lageni la nɛreba bii a taaba se'em, nɛreba lɛni e? A de la se'em n zo'e yiri yiri bii a dela a mina n sɔ'ɔri ?.

• Fum ti'isɛ ti a ana se'em (assessment). Magesi wuu a de la se'em ti nɛreba nɔŋɛ a yele- bii aayi, a bɔŋa zi'an kɔ'ɔseri la giila ?.

Yele-ana wa za'a de la fu doose mam pa'alɛ se'em wa fu san yeti fu pa'alɛ nɛra.

Zi'an/Tiŋa Pa'alegɔ
(Description of place/town)
[demese | demesego zia]

• Zi'an la bii tiŋa yu'urɛ.

• Zi'an ti ka bɔna

• Ka lɛm la sɛla bii Zɛsesi n yelezura zɛ'ɛsi la, la zaɛ zuna se'em la ka boe la zuo bii gɔbega nu'o bɔba, nɛŋa bii poore bɔba?

• Beni la beni n de yelezura tiŋa la bii zi'an la puan?. Magesi wuu nabayire, gɔnkãleto deo (library), poosi ɔfisi, dɔgeta yire bii asibetin, Sukuu, da'a.......

Fu nini n Nyɛ Sɛla pa'alegɔ
(Describing a scene or event)
[demese | demesego zia]

• Pa'alɛ nyaa la de la pupeelum yele bii nimbãalega yele?

• Pa'alɛ la ani se'em

• Nɛreba puti'ira ani la ŋwani la yele miŋa? Magesi wuu; ba puurɛ pee mɛ bii la de la susageŋɔ bo ba?

• Nɛreba n boi bii lɛm yele la puan la dikɛ ba nɛŋa ki'isɛ bini bii ai?

• Fum miŋa puti'irɛ ani la ŋwani la bii dela dini la yele la?.