Gulesegɔ zaaleŋa

Ze'ele Wikipiidiya

Za'aleŋa de la sɛla ti ba gulese biŋe ti a dɛna solene bii tɔgum ti ba tɔgera pa'ala buuri yɛla magese wuu wuŋerɛ la yelesi'a za'a n paɛ nɛr bii sɛla ti saaleba nyɛ ba vom puan. Sɛla kankaŋi n boi bini la de la ba gulesɛ yɛla la biŋɛ mɛ.

Zaaleŋa aŋa.

A dela sɛla ti ba gulese iŋɛ gɔŋɔ puan.

Gulesegɔ zaaleŋa wa tari mina n gulese solene la mɛ ti a duma yu'urɛ ni bɔna bini.

Zo'e zo'e gulesegɔ zaaleŋa itegɔ puan la kɔ'ɔm ka pakɛ ti ita la,la nɛraba bii sɛleseba bɔna bɔbeyinɛ. Fu ta'am dikɛ gɔŋɔ la mɛ ta bɔna zi'a fu ma'a kaala.

Sɛla san dɛna gulesegɔ zaalegɔ zugɔ la ka ta'am tɛɛsena. Ba gulesɛ ka se'em biŋa la,la ka tari ba tee ka itegɔ puan. Teere san ta bɔna la de la mina n gulesɛ gɔŋɔ la yesɛ sɛla bii dikɛ sɛla pa'asɛ bini.

Fu san yeti fu iŋɛ pa'asɛ gulesegɔ zaaleŋɔ la de la fu maasum, la fu gulese ka. Bala la tu ta'am yeti ka tare la maasegɔ ka itɔgɔ puan.

Guleseŋɔ Zaaleŋa buuri

Banaa gulesekuna taaba de la solene. Gɔngulesa la ni kɔ'ɔm gulesera yɛla la naara la taaba. Zo'e zo'e la de la gɔngulese la miŋa n tɔgeri pa'ala yelesi'a n ti solene la puan. A tari yele iteba mɛ. Gɔngulesa la san bɔta a ta'am basɛ ti yele iteba la sɔsera.

De'eŋɔ

De'eŋɔ me de la gulesegɔ zaaleŋa kuyima sore n bala. Gɔngulesa la ni dikɛ puti ita la iŋa la yele iteba la nɔen ti ba tɔgera. Gɔngulesa la amiea ni basɛ ti tu baŋɛ ti la yelesi'a ti yele iteba la yeti ba iŋa bii wuŋese'ere n paari ba. Ba ni iŋɛ gulesekuna taaba bɔta la ba dikɛ de'em ti nɛreba bisɛ.

Dakerɛ

Dakerɛ de la guleseŋɔ sɛla n boi gulesegɔ zaaleŋa kuyima la baana bii de'eŋɔ puan. Yɛle la ni gulesɛ la ŋwana gi'i bɔna bɛɛma puan. Gɔngulesa la ni gulese ti tu lɔɔsera la yele zuo kãala. Ba ni ita ka mɛ ti ba kɛlesera. Bala ti tu nu ita ta'am wuna ka nyɛlum la.

Zaaleŋa yeledaasi

Yele itaeba baŋerɛ.

Tu doli la sɔa asi'a tana bagera bii pa'ala yele ita n de nɛrese'em boi buuri. MW wuu a de la puteen daana ,summa'asum daana darega daana NASA, Tina. Sɔa la asi'a de laye ita la n sɔsere la a taaba se'em bii zi'a a maa tɔgera pa'ala eŋa n de mina bii yɛta eŋa n boti a iŋa sɛla.

Yele ita la miŋa ta'am basɛ ti tu baŋɛ ti aduma de la nayiga bii naba. Ŋwana pa'alɛ ti ba ta'am

yɛta e a nɛra boi zuura e Ya'azum.

Gɔlesa la amiŋa gulesgɔ la ta'am pa'alɛ ti tu baŋɛ suŋ suŋa yele ita la n de mina. Magese wuu a San gulese pa'alɛ ti a duma kɔ'ɔm ɛɛra mɛ ka zi'ita kɔɔra kua wan baŋɛ ti Ade la nɛra n ka boti Tuuma. Wuu a d e a nɛŋa bi

Tu me kalum le ta'am dɛna yele ita la ti'isegɔ puan.

Banana boi de'eŋɔ guleseŋɔ puan yɛla la n tigesi se'em ze'ele pɔsega la tar paara ba'asegɔ la de la sɛla n pakɛ.Solene woo puanɛseŋɔ boi nɔkpe'ene n boi yele ita la tiŋasuka. Bala la ba wan ŋmɛ nɔkpe'ene la taaba se'em ta paɛ Ku la de la yɛla tigesegɔ. Solene woo puan la de la daaŋɔ n ni basɛ ti solene la tara nyɛlum. La ta'am dɛna daaŋɔ wuu zɛbere n boi yelebiteba la tiŋsuka. Ba ta'am zɛbeara pɔka iŋa boi na'am boi tiŋa zɛbere. Daaŋɔ la me kalum ta'am bɔna yele iteba la n boi solene la puan la nyɔ'ɔ bii kankaŋɛ puan. Wuu nɛreba san ka taaba la zɛbere ti ayima ta nyaŋɛ a tadaana ti a ki tu ta'am yeti yele la paɛ di tɛka.

Gulesegɔ zaaleŋa pa'alesesi ti tu dɔla tana bɔkera daaŋa la gulesebanaa.

Putekatɛ(theme)

Zaaleŋa puan yele wuu sɛla n gulesɛ gã la ni tara la gɔngulesa la yelezuo ti a duma n itɛbegera ti la nɛra ti tu bɔkera. La ni dɛna la sɛla ŋwana mɔpi ti gulesegɔ la tɔgera la.

Yele ita

Bana boi ni dɛna la nɛresɛka ti gɔngulesa la loose Tuuma tɔra ba ta ba tuna gulesegɔ la puan. Ba Tuuma .tɔgum,lɔgerɔ yiia aŋa la yɛla asi'a n baseri ti tu bagera gɔngulesa la n boti tu baŋɛ sɛla. La ni kelum ŋɔ ,hali a'am yeti ba ni sɛ ti tu baŋera asaala woo ti yele ni paɛ e ti a gurɛ di se'em. Wuu nɛra san yeti a ku fu ti fu baŋɛ,beni ti fu wan iŋɛ? Ba ni ta'am zo'e amaa bayi bii ba zɔɛ bala fii n ni kɔ'ɔm dɛna kankaŋi duma. Bala ni dɛna la mina n doli yele la bɔta di maalegɔ la sɛba n me ka sakɛ bo ti yele la maalɛ. Tu

Tu ta'am yeti ba ni dɛna la nyu'ɔ daana yele ita la a dataa.

Nyu'ɔ yele ita (protagonist) dɛna la nɛremina n boi gulesegɔ la puan ti yɛla paara e ti sɛba n kaala la puti'irɛ ni dɔla bɔta ti ba baŋɛ sɛla n wan iŋɛ pooren.

Nyu'ɔ yele ita (antagonist)mina n ni ka nam bo nyu'ɔ yele ita la nbala. A duma ni basɛ ti daaŋɔ n bɔna ba tiŋsuka ti ba zigera ka mina se'em n wan nyaŋɛ.

Tisego(plot). Dina ni dɛna la gɔngulesa la ntigese a puti'ira la se'em la itegɔɔ la paara sɛba la za'a lagum pa'asɛ la tigesegɔ la puan.

Itegɔ zi'a (setting).

Dina ni pa'alɛ la yele la n iti bii iŋqɛ zi'a. La ni lagum pa'asɛ la saŋa bii winse'ere tib yele la iŋɛ. Wuu la d la uunɛ boi siiɔ ,Wuntɛŋa boi yu'uŋɔ hali ta pa'asɛ la yele ita la,la ba kɔren la zi'a n ani se'em. La kelum pa'asɛ la sansɛka ti itegɔ la iŋɛ boi ita. Saŋa wa ka tɔgeri la dabesere puan wuu bulika Wuntɛŋa zaanuurɛ la n yu'uŋɔ ma'am amaa la lagum ta ta la win ti yele la ita la de la uunɛ bii siiɔ saa n niiri ni wuntɛɛŋa n lui zi'a la de la tinkãtɛ puan bii timbila kɔren kɔren la ani la ŋwana? Tiisi boi timpɛɛla , lɔgetuna ti ba Tara dɛ'ɛna de'eŋɔ la.

Yele irq ɛ folk(style). Kalam ni pa'alɛ LA gɔngulesa la n tu'useri a yelebɛa la se'em gulesegwɔ la puan. La de la a duma n ni Tara a puti'irɛ maala foote la se'em dɔla yelebɛa la yelesum puanti la paara nɛreba.