Argungu Fishing Festival

Aungu Zim Kibesi bii Argungu wa'a kibesi wa de la yuunɛ woo ti ba tara dabesa anaasi dita ka bɔna Kebbi tiŋa puan n boi tinsi magesɛ wuu Niger bɔna Nigeria tiŋa puan. So'olum la tari la zi'isi n tari samansuma bɔna (matanfada, mala n kɔɔri yuunɛ la (lambu de la Hausa yetɔgum yelebire). Nɛresɛba n ki'iri tiŋa wa puan la zo'e zo'e de la zinyɔgereba gee ba yimpu'usegɔ de la Isla yimpu'usegɔ. Ba kelum mi tara laThey Kanta Museum (zi'an ti ba biŋera yaabeduma la kuremi lɔgerɔ la). Zi'an ti ba biŋera yaabeduma la kuremi lɔgerɔ wa nbde zi'an kankaŋi bɔna main historical Argungu ti saama zɛ'ɛta satisi kina bisera. Nɛreba n ze'etu satinsi kini Argungu tiŋa wa puan mɛ ti ba bisɛ kibesi wa ma'a zuo. Argungu zim kibesi wa nyuurɔ kankaŋi de la ka suŋera zim nyɔka yɛla gee kelum tara nɔyinɛ kina tiŋa la puan. Kibesi wa ni dɛna la dabesa anaasi buuri malema de'eŋo bunɔ.

Tuusum yɛla[edit]

Kibesi la pɔsɛ la 1934 yuunɛ la puna ti la daalɛ pa'alɛ Sokoto Caliphate la Kebbi na'am la zaberɛ ba'asegɔ. Kibesi wa tari la suŋerɛ zo'e zo'e bo'ora so'olum la za'a waabi.

Zo'e zo'e la yi'iri kibesi wa la zim nyɔka suma kibesi (Fishing-Frenzy Festival). Ba ni de'ena kibesi wa ti ba dikɛ pa'alɛ ti zim nyɔka saŋa pɔseri mɛ n bala bɔna Argungu tiŋa puan, tiŋa n boi kulekan nuurɛ bɔna  so'olum la puan. Ba de'eni kibesi wa la bureya pooren ŋmaresi siyi la ŋmaresi sita la puan yuunɛ woo.

2005 yuunɛ la puan zim sebo ti n yuum di la yuuma tari la tibesum piyopɔi la banuu (75kg) budaasi sinaasi n yuum gurɛ zifo miŋa n yuum lagum gube ɔbegɛ zifo miŋa iŋɛ magazini sɛla ti ha tara baŋera tibesum la zuo.  2006 yuunɛ la puan, kibesi wa yuum ka sakɛ ti ba nyɔge zim yɛsa la ko'om la beene n yuum na'am sige zo'e la zuo. Kibesi wa tuulum wa zuo bo'ora tiŋa la maalegɔ zuo basɛ mɛ ti gɔmena  la  ka sakera ti ba tara uka nyɔgera zim tiŋa la puan ti LA ta'am gu ti zim bɔna saŋa woo. Tigere sɛka ti ba yi'ira ti (Zauro polder project) de la yuunɛ kua n boi Rima kulega n boi Argungu tiŋa nuuren bɔba la de la sɛla ti nɛreba pia ka pee de wuu beni, ko'om la n boi zi'an ta'am wa'ana di tinsesi n boi kibesi wa tiŋa la puan. la has been criticized because the reservoir threatens to flood the traditional.

Tuuma magesɛ wuu sɛba n boi tilum wa:

Craft showcases

Uureŋɔ de'eŋo

Kua pa'alegɔ

Buuri malema de'eŋo

Miirɛ de'eŋo

Yuuma de'eŋo

Zim de'eŋo

Buŋa de'eŋo

De'eŋo kɛlegirɛ [edit]

Ade'em kɛleŋɛ

Kibesi la ba'asegɔ daarɛ la,  ade'enkɛleŋɛ ti ba iŋɛ ti budaasi n paɛ wuu tusa la nyaa ni bɔna foolee puan gee kɛlesa ti ba san ni tɛ bugum dɔɔ ti ba za'a nyaa ni ɛgɛ lui kulega puan ta buna paɛ wuu karesa ayima la ɛɛra mina n wan ta'am nyɔkɛ zinkatɛ ba puan la. Mina daana n ni di la to'e la Ligeti kalɛ n paɛ wuu $7,500 US dɔla duma. Sɛba n ni pagers Gaana wa woo ni tara la buuri lɔgerɔ nyɔgera zim la amaa, ba sɛba zo'e zo'e ni bɔna la ba tara ba nu'usi  nyɔgera zim la ( ŋwɔna ti ba sɔba yi'ira di ti "noodling" bɔna asi'a) ti ba ni pa'alɛ ba zim nyɔka mi'ilum n paɛ se'em.[kalam nari la viisegɔ lɔgerɔ bɔna bini]

Suŋerɛ. Kibesi wa tari la suŋerɛ zo'e zo'e: Basɛba de la Nana wa: zim nyɔka, buuri lageŋɔ, nyiima, la de'eŋo.

2020 yuunɛ Argungu zim kibesi[edit]

2020 yuunɛ la puan, Argungu zim nyɔka kibesi wa puan Mina daana n yuum nyɔkɛ zim katɛ gaŋɛ nɛrewoo la ti zifo la tara tibesum paɛ wuu kilogirami piyopɔi la banii (78 kilograms) yuum to'e la Ligeti kalɛ n paɛ wuu N miiliyɔni pia (N10 million) gee kelum to'e lɔpaala ayi la kugesi siyi ti a daana kiŋɛ Mecca (two Hajj seats). Mina daana  n yuum di buyi la buta puan la za'a yuum  to'e sɛla mɛ. zim nyɔgereba n yuum paɛ tusa sinuu yuum lagum iŋɛ de'eŋo la mɛ kibesi la daarɛ  gee sɛba n yuum di la ba yuuma tari la fu zifo la tibesum n paɛ se'em.  G ɔmena zuo daana ti ba yi'ira ti  Muhammadu Buhari yuum kiŋɛ ta bisɛ 2020 yuunɛ Argungu zim nyɔka kibesi la mɛ. Kelum pa'asɛ, 2020 yuunɛ la puan n yuum de kibesi la dia piyoobi bɔna yuum pia puan wuu gɔmena Abubakar Bagudu n yele se'em la.

Kelum bisɛ kalam wa[edit]

Kibesi n boi Nigeria tiŋa puan