Belingogo

Belingogo de la so'olum pika n boi Garu-Tempane so'olum bɔna Upper East Region n boi Gaan n pa'asɛ so'olum awai la pu um.So'olum la bo la South Eastern boin a Upper East so'olum n de Republic Gaana gee tɔ'ɔrɛ 'boundaries ' la Bawku Municipal paɛ North, Binduri ta paɛ North West, Pusiga so'olum ta paɛ North East, East Mamprusi so'olum paɛ South West,Bunkpurugu- Yunyoo so'olum paɛ South East, Bawku West so'olum ta paɛ West n de Republic n de Togo paɛ East. La boi la zi'a n de 1,230km2. La gã la 'approximately latitude 10o38'N la 11oN la longitude 0o 06'E la 0o 23I E. Ba tiŋkãtɛ de la Guru

Zi'a

Guru sore dɔla yɛ'ɛsa Nakpanduri la, fu wan paɛ tinpika ti ba yi'ira ti Dabillah n de 6 kilometres. Belingogo soore la ti ba gulesɛ iŋɛ sɛla ti ba yi'ira ti 'signboard ' la n boi gbega nu'uo bɔba n de 'quarter kilometre' bɔna Dabillah paɛ Worikambo soore.

Tuusum

Kusasi nɛreba la yuun sɔna so'olum la kurum sa la gee ti Bimoba duma  mɛ yuun wa'am na pa'asɛ ba puuren .  Budaa sɛka n yuun ze'ele so'olum la puan yɛ la, yuun yeti, eŋa n yuum ta paɛ bini la, ti zi'a la ma'a mɛ woo daboo la.

Gee ka nyɛta ti tiisi zo'e gee ti fu pugum ka wuna nɛra kɔa bilam, ti a nyaa zɔta dabeem tii tibe'esi ta'am bɔna Bini. A dabeem la daan zo'e gaŋɛ ti a kaasɛ, "Agoo, Belingogo ye" ti la dɛna ya gaafara, n beni ya mɛ nɛra boi kalam? N beni ya mɛ basɛ ya ti n zi'ire kalam. Belum ti yu'urɛ Belingogo la yuum boi.

So'olum la Nɛreba

Belingogo tari nɛreba ti ba dena (1000). Tɔgum sɛbo ti nɛreba la tɔgera so'olum la puan de la Kusaal ti ba tuuma dena kɔa. Ba yuun kuurɛ la dia zo'e zo'e wuu sukaam, ki, karenyɛna, ubɛnto, la dia zo'e zo'e. Nɛreba la n yuum boi so'olum puan la yuum kuura la gungunɛ, n yuum de yuuma sɛba n toole la ti la yuum dena ligire bɔ'ɔra ba so'olum la puan, ti saa ka le niira basɛ ti nɛreba la ka kuura yɛsa.