Călușari

Ze'ele Wikipiidiya
Dancers dressed in the călușari style

Călușari (Romanian: Călușarii,    ; Bulgarian: Калушари or Русалии; Macedonian: Русалии, singular: Călușar) dela fraternal secret society. Ba tari la wa'a ayima tuba yi'ira n căluș.

Wa'a la pusela Romanian, de yaŋa paa Bulgaria lɛ North Macedonia.

Ze'ele Easter saŋa, bɔkɔ ata la puɛm la ka paara Pentecost, deeti ba yi'ira n Rusalii mboi Romanian tɔgum la puɛm. Ba wan ɛ tisi woo, wa'ara lɛ yunyuuma. Dinɛ wa dikɛ paa bɔkɔ ayi.

History[demese | demesego zia]

Tu nankɛ baŋɛ Călușari yɛla mpɔsi ze'en, dee gulesi puɛm la, da ze'ele la 17th-century yuuma gulesegɔ puɛm [Ioan Căianu]

Romanian historian of religion Mircea Eliade daa yetii

"Ba pu'usigɔ n doli Yinɛ yu'ri la kɛ pa'ali yetii ba dela Christo biisi" wala daa tari la nɔkpeŋɔ wa'ana bama lɛ Christo biissi nboi 19th century yuunɛ la puɛm.

Kɛ paarɛ yuuma atɛ puɛm ba daakɛ nam yetii Călușari nɛriba yun po dikɛ communion nboi tisi basaba.

Etymology[demese | demesego zia]

Mircea Eliade yetii ba yu'uri 'Călușari' ze'ele la Romanian tɔgum n de wehu, cal, ze'le Latin caballus.

Ba nam bɔ yetii Căluș ze'ele la daami Latin tɔgɔm n de "collusium, collusii", di vuurɛ dela "wa'a nɛriba" bee "secret society".

Yu'uri la ken tara vuuri zo'o zo'o.

N boi Romanian tɔgɔm la, căluș dela "dɔɔ pika banɛ dikɛ nɛ e ŋɛ nuurin ti fu dee ŋaŋɛ tɔgɛ". Wana kɔ bɔna ba lagisi buuri buuri. Basaba tari la 'mute figure' deeti basaba di'a si'im malema.


Basaba yetii căluș dela "wehu" n ze'ele Latin tɔgum caballus. Wana pa'ale la wehu malema n doli dɔgum la zɛbirɛ.

Ba căluș wa'a puɛm la, fu nɛ ŋɛ la ban tari wehu dɛ'ɛna dee wehu kɛ pa'asi ba malema la pu'ɛ

Pa'ali ayima me yetoo yu'uri la ze'ela la "Coli-Salii" ti Roman pu'usigɔ la tara paara Mars.

Description[demese | demesego zia]

Two Călușari, photographed by Costică Acsinte, c. 1930–1940

Călușari dela yele budiptu ma'an lagisgɔ n de buuri zebzeb duma.

Niŋa daana la n de budib kutɛ na maasu la kɔmbibisi. Ba nɛ zamse la wa'a buuri buuri la yɛla zo'e zo'e.

Călușari na kiŋɛ la tiŋa buuri buuri wa'ara.

See also[demese | demesego zia]

  • Green week
  • Hobby horse
  • Weapon dance
  • Sântoaderi

References[demese | demesego zia]

Bibliography[demese | demesego zia]