Dominic Nitiwul

Ze'ele Wikipiidiya
Dominic Nitiwul
Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2009 - Ko'oro 6, 2013
Electoral district: Bimbilla Constituency (en) Translate
Elected in: 2008 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2013 - Ko'oro 6, 2017
Electoral district: Bimbilla Constituency (en) Translate
Elected in: 2012 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2017 -
Electoral district: Bimbilla Constituency (en) Translate
Elected in: 2016 Ghanaian general election (en) Translate
Minister for Defence (en) Translate

Gunfuko 2017 -
Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2021 -
Electoral district: Bimbilla Constituency (en) Translate
Chamba (en) Translate, Tigerɛ 4, 1977 (run 46)
Country of citizenshipGhana
Education
Educated atUniversity of Education (en) Translate Bachelor of Education (en) Translate : education (en) Translate
Languages spoken, written or signedEnglish (en) Translate
Occupation
Occupationpolitician (en) Translate la consultant (en) Translate
Religion or worldviewChristianity (en) Translate
Member of political partyNew Patriotic Party (en) Translate

C-Class


Ba yuun dɔgɛ Dominic Aduna Bingab Nitiwul la November ŋwarega la dabeserɛ a naasi puan 1977 yuunɛ la puan.[1] A de la Gaana wa nalɛgera gee mɛ ze'ele bo Bimbilla  so'olum Gaana wa Northern tiŋa puan.[2] A lem tuum Pan Afirika palimɛti puan. February ŋwarega la 2017 yuunɛ la puan, Nitiwul yuun bo Ɔfiisi n de minisita n de Defense Gaana.[3][4][5][6]

A Vom La A Sukuu[demese | demesego zia]

Dominic Nitiwul yuun zamesɛ la Educational institutions zo'e zo'e Gaana wa, Germany la United Kingdom. Dominic ba'asɛ la a O level bɔna St Charles Sɛkenderɛ sukuu Seminary  Sukuu 1992. German tiŋa puan a to'e la a certificate gɔŋɔ bɔna conflict prevention

(2003) la zaberɛ management (2005) yuunɛ ze'ele International Academy n de Leadership. A to'e a masters n de Business Administration Finance ze'ele Yunivɛsiti South Wales, la A master Law puan bɔna corporate finance ze'ele Yunivɛsiti n de Westminster.[3]

A Gomɛna Nalɛka[demese | demesego zia]

Ba yuun vooti ti bo Nitiwul kiŋɛ palimɛti Gaana 2002 a yuunɛ la puan ti a dɛna la yuuma 25. A yagerɛ saŋa la, a yuun yeti a boti ti a ba'asɛ la a sukuu la wan iŋɛ se'em ti a yaŋɛ bisɛ a so'olum la.Wana yuun de la Konkomba la Nanumna duma zabera la zu'o.A yuun tum bɔna la Gaana palimɛti la Pan Afirika palimɛti la puan. A yuun de la, Financial Affairs lagesegɔ, Business lagesegɔ, Appointment lagesegɔ,  Budipaalesi la Sports  lagesegɔ,  Soore la Transport lagesegɔ, la Education lagesegɔ. A yuun de la Deputy minority kiima Gaana palimɛti ze'ele 2012 ta paɛ 2016 yuunɛ la puan.[7][8]

2016 Palimɛti Vootigɔ[demese | demesego zia]

Nitiwul yuun di to'e kuka la palimɛti 2016 vooti la yuunɛ la ti National Democratic Congress paati la Dr. Joseph Mamboah Rockson yuun ka di. Ba yuun mɔɔle ti Nitiwul wan to'e kuka la gee ti ayima la ka ze'ele tiŋa la puan, ti la yuun ka za'asɛ boi la sɛla n ita tiŋa la puan la, la tuuma la ti a boti a iŋɛ. Nitiwul yuun tuum a so'olum la yuumɛ gee yuun bota ti nɛra so'e e.[9][8][10]

Tuuma[demese | demesego zia]

Nitiwul yuun ita la tuuma bɔna Bamboi ti a suŋɛ a nɛraba a so'olum. A yuun tuo la boreholes a so'olum la puan gee nyɛ bugum duma ti a wana iŋɛ bugum la bo zi'ise piya la ayɔɔbi. A mɛ la dɔgeta yire bayi,  soore la sukuu boe.

Minisita N de Defence[demese | demesego zia]

January ŋwarega la dabeserɛ piya la atã daarɛ 2017 yuunɛ la puan Nitiwul yuun pa'asɛ la Minisitɛ la puan ti Akufo Addo gomɛna la yuun loe ba la.[11] Eŋa loe la yuun de la minisita n de Defence. Wana yuun eŋa mɛ a paati la pooren,  New Patriotic paati, ti a yuun di 2016 yuunɛ la puan Gaana vootigɔ la puan.[2][12][13][14] Ba yuun sakɛ bo Nitiwul n de minista la palimɛti duma la puan,la nɛreba ba nii. A nupɔrɛ yesera la a Ɔfiisi yuun iŋɛ la Akuffo Addo gomɛna la saŋa  January ŋwarega la dabeserɛ pisiyi la ayɔɔpoi la puan 2017 yuunɛ la puan.[15] Gɔŋɔ la ti ba yuun dikɛ iŋɛ palimɛti  January ŋwarega la dabeserɛ pisi la ayima 2021 yuunɛ la puan, ba yuun loe Mr Nitiwul ti a ze'ele dɛna minisita n de Defense Gomɛna.[16][17]

Salema Zɛberɛ[demese | demesego zia]

Nitiwul yuun zabɛ la nɛresɛba n doora salema gee ti gomɛna ka mina ka yele la.

Illegal tuuma n de precious kutɔ bɔna Gaana za'a n ka tare yelesum bɔ'ɔra tiŋa la. Ko'om tiŋa la za'a kiisimɛ bala la zu'o ti ko'om la nyaa sa'am ta tana yuura.[18]

A Miŋa Vom[demese | demesego zia]

A di la pɔga dɔgɛ kɔma ba naasi.[3][12]

Viisigɔ Lɔgerɔ[demese | demesego zia]

  1. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/parliamentatian.php?ID=124
  2. 2.0 2.1 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=2680
  3. 3.0 3.1 3.2 Archive copy.
  4. https://www.graphic.com.gh/news/politics/mps-call-for-probe-of-all-electoral-violence.html
  5. https://citinewsroom.com/2021/05/you-do-so-at-your-own-risk-nitiwul-fires-warning-at-night-time-illegal-miners/
  6. https://www.myjoyonline.com/operation-halt-were-targeting-illegality-not-mining-licenses-defence-minister/
  7. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Dominic-Nitiwul-MP-elect-outdoored-22782
  8. 8.0 8.1 https://www.modernghana.com/news/448046/parliament-is-governed-by-rulesdominic-nitiwul.html
  9. http://www.parliament.gh/mps?mp=81
  10. http://www.myjoyonline.com/politics/2016/november-29th/dominic-nitiwul-goes-after-ndc-opponent-in-bimbilla-constituency.php
  11. http://www.myjoyonline.com/politics/2017/January-10th/i-am-ready-for-the-task-defence-minister-designate-assures-ghanaians.php
  12. 12.0 12.1 https://www.primenewsghana.com/politics/profile-of-defence-minister-designate-dominic-ntiwul.html
  13. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/features/NPP-resoundingly-wins-election-2016-493227
  14. http://www.myjoyonline.com/opinion/2016/december-12th/analysis-how-the-npp-won-an-election-it-should-have-lost.php
  15. http://www.parliament.gh/news?CO=7
  16. http://www.ghanalive.tv/2017/01/27/akufo-addos-8-ministers-will-take-oath-today/
  17. https://www.myjoyonline.com/akufo-addo-presents-first-list-of-ministers-for-his-second-term-to-parliament/
  18. http://adomonline.com/ghana-news/late-maxwell-mahama-promoted-major/