George Yaw Gyan-Baffour

Ze'ele Wikipiidiya
George Yaw Gyan-Baffour
Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2005 - Ko'oro 6, 2009
Electoral district: Wenchi Constituency (en) Translate
Elected in: 2004 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2009 - Ko'oro 6, 2013
Electoral district: Wenchi Constituency (en) Translate
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2013 - Ko'oro 6, 2017
Electoral district: Wenchi Constituency (en) Translate
Elected in: 2012 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2017 -
Electoral district: Wenchi Constituency (en) Translate
Elected in: 2016 Ghanaian general election (en) Translate
Wenchi (en) Translate, Kilinkiiŋa 27, 1951 (run 73)
Country of citizenshipGhana
Education
Educated atHarvard University (en) Translate diploma (en) Translate
University of Ghana Bachelor of Science (en) Translate : economics (en) Translate
Aalto University School of Business (en) Translate diploma (en) Translate : economics (en) Translate
University of Wisconsin–Madison (en) Translate Master of Arts (en) Translate, Doctor of Philosophy (en) Translate
Opoku Ware Senior High School (en) Translate
Languages spoken, written or signedEnglish (en) Translate
Occupation
Occupationpolitician (en) Translate, university teacher (en) Translate, economist (en) Translate la banker (en) Translate
EmployerHoward University (en) Translate
Religion or worldviewCatholicism (en) Translate
Member of political partyNew Patriotic Party (en) Translate

C-Class

George Yaw Gyan-Bafour (Ba yuum dɔgɛ e la Dawalega nambua 27, 1951)[1] yuum la puan. George Yaw Gyan-Baffour de la Gaana "development economist" le gɔmena nalɛgera. A yuum de la palamɛnti nɛra ze'ele bo Wenchi so'olum ze'ele 2005 yuunɛ la puan ta paɛ 2021 yuunɛ la puan.

A yuum de la pa'ala n boi Howard yunivɛsiti n boi Washington, D.C., ze'ele 1993 yuunɛ la ta paɛ 2001 yuunɛ la puan. A de la Awɔbegɔ paati nɛra gee me kelum dɛna puti'irɛ minisita kura n boi Gaana.

A pɔsega vom la sukuu yɛla[demese | demesego zia]

Ba yuum dɔgɛ Gyan- Baffour la Wenchi n boi Brong Ahafo tiŋa n boi Gaana. A kiŋɛ la Gaana yunivɛsiti bilam ti a ba'asɛ to'e a "Bachelor of Arts degree in economics". [2]A yuum le tɔkɛ la Helsinki sukuu n de " Economics " n boi Finland bilam ti a to'e a "Diploma in Economics". A yuum le ta to'e a "masters degree and doctor of philosophy degree " la pooren, e yuum ta gulesɛ n boi Wisconsin yunivɛsiti la n boi Madison. [3][4]A kelum tara la dɔgeta dipuloma pooren (Post doctoral diploma) ze'ele Harvard yunivɛsiti.[5]

Tuuma yɛla[demese | demesego zia]

George Gyan-Baffour yuum de la "professor of management" n boi Harvard yunivɛsiti ze'ele 1993 ta paɛ 2001.[6] Hali la Awɔbegɔ paati n di mi'a n boi Gaana votenkatɛ la puan n de 2000, a yuum lebe Gaana me na gee ti zuo daana John Kufour yuum loe e ti a dɛna "Director general" bo "National Development Planning Commission" n boi 2002.[7] [8][9]La yuum de la bala ma'a saŋa la ti a yuum maalɛ "first system overseeing the rate of national development" A yuum le bisɛ bisɛ (oversaw) la maalegɔ la n boi coordinated program la bo "Economic and Social development" n boi Gaana.[10]

Gɔmena Nalɛgerɛ vom[demese | demesego zia]

A yuum basɛ poosi la puan la 2004 la a ta'am doose a gɔmena nalɛgerɛ puti'ira. Yuunkuna la bala, a yuum lɛgɛ la Wenchi so'olum palamɛntiri voteŋo n boi Awɔbegɔ paati. A yuum di mi'a voteŋo la puan gee yuum kiŋɛ ta le di mi'a n boi pooren voteŋo batã n de 2008,2012 la 2016. Kufour yuum le loe e ti a dɛna "Deputy' minisita bo ligeri yɛla la " economic planning" ze'ele Dawalega nambua 2005 ta paɛ Sapɔɔlegɔ nambua, 2008.[11]

2015 puan, a yuum le zagesɛ Mahama gɔmena mɛ (Mahama Administration) puti'irɛ ti a ɛɛra gɔmena basɛ n boi Tingɔŋɔ lɔgeri ligeri (International Monetary Fund).[12] A sakɛ sira ti saŋa la wa maalɛ bo bala ma'a ti Gaana tara daaŋɔ la, tiŋa la we'eseri ni la, wan ta'am maalɛ bii ba san t'am peŋe sanɛ puan.[13]

2004 voteŋo[demese | demesego zia]

Ba yuum pɔsɛ votum bo Gyan Baffour ti a dɛna Palamɛnti nɛra bo Wenchi so'olum la yuun dina la pooren ti ba yuum maalɛ ze'ele la bala ma'a sa Wenchi East la Wenchi West so'olum duma.[14] [15]A yuum le ze'ele bo la so'olum la Fourth Parliament of the fourth Republic of Ghana.[16] Ba yuum votum bo e LA 18, 183 voteŋo, n de sɛba za'a n votum bo e yɛsera 33,806 voteŋo la za'a.[17][18] Dina Zuni mɛ la 53.8 n de voteŋo la za'a. [19][20]Ba yuum votum bo e gaŋɛ Abdul-Latif Umar Abdullah n de Convention Peoples Party, Alhaji Alhassan Bene n de Every Ghanaian living Everywhere party la Osei Kwadwo Hayford n de Independent nalɛgera. [21][22]Dina nyɛ la 1,286 voteŋo, 7,669 voteŋo la 6,668 voteŋo dɔla taaba n de voteŋo la za'a ti ba votum. [23][24]Bana za'a zuni mɛ la 3.8%,22.7% la 19.7% n de voteŋo la za'a ti ba votum voten kuna puan. [25][26]Gyan-Baffour yuum di mi'a mɛ n boi Awɔbegɔ paati.[27][28]

A so'olum la yuum pa'asɛ la 14 palamɛntiri kuka zi'an n ka boi zi'isi 24 la za'a n votum ti a di Awɔbegɔ paati n boi Brong-Ahafo tiŋa n boi Gaana. [29]Di za'a, Awɔbegɔ paati yuum di mi'a zo'e ti di za'a lagum dɛna 128 palamɛntiri ze'elego n ka boi 230 zi'isi n de 4th parliamentary of the fourth Republic of Ghana.[30]

2008 voteŋo[demese | demesego zia]

Ba yuum le malum votum bo Gyan-Baffour mɛ ti a dɛna palamɛnti nɛra bo Wenchi so'olum n boi 2008 votenkatɛ la puan.[31] [32]A yuum le ze'ele bo la so'olum la le yɛ'ɛsa n boi 5th parliament of the fourth Republic of Ghana. [33]Ba yuum votum bo e la 18,516 voteŋo n zese 32,573 voteŋo la za'a ti ba votum la puan.[34] [35]A yuum zuni mɛ la 56.84% n de voteŋo la za'a ti ba votum bo e la. [36][37]Ba yuum bo e gaŋɛ Yaw Osei Agyei n de Ama'asuntia, Akwatia Kwaky Thompson n de Democratic Freedom Party la Abdul Latif Omanu Abullay n de Convention People's Party. [38][39]Bana za'a n yɛ 13,495 voteŋo la 284 voteŋo la 278 voteŋo dɔla ba za'a n de voteŋo la za'a ti ba votum la. [40][41]Bana me yuum zuni mɛ la 41.43% , 0.87% la 0.85 n de voteŋo la za'a ti ba votum.[42][43] Ba yuum votum bo Gyan-Baffour n de Awɔbegɔ paati. [44][45]A so'olum la yuum pa'asɛ la palamɛnti zi'isi 16 n yese zi'isi 24 la za'a n yuum di n de Awɔbegɔ paati n boi voten kuna la puan n boi Brong Ahafo tiŋa n boi Gaana. [46]Awɔbeŋɔ paati la n yuum di m"minority" n de 107/palamɛntiri ti la ze'ele yɛsera 230 zi'isi n de Fifth Paliament of the fourth Republic of Ghana.[47]

2012 voteŋo[demese | demesego zia]

2012 palamɛntiri voteŋo la puan, Gyan-Baffour yuum nyɛ la 50.83% n boi voteŋo la za'a ti ba votum la puan yuum gaŋɛ Yaw Osei Agyei n de Ama'asuntia paati. Ebenezer Gyimah Koomson n de progressive people's paati la Jacob Steve Kojo Akasampah n de Ama'asuntia paati.[48][49]

Palamɛntiri Kɔmatii duma[demese | demesego zia]

E yuum de "Economics" la, Gyan-Baffour yuum kɔ'ɔm zi'ire la palamɛntiri kɔmatiisi dina n de a bɔberɛ. Bana de la; Yɔ'ɔ biŋere buuri kɔmatii (special budget committe) "Trade Industry and Tourism Committee", sukuu kɔmatii, " Poverty Reduction committee la " acting chair of the special budget" kɔmatii.[50][51]

Minisita Loosego[demese | demesego zia]

Ko'oro nambua 12,2017 puan, zuo daana Nana Akuffo-Addo yuum loe e mɛ ti a dɛna puti'irɛ biŋere kɔmatii. [52]Zuo daana la yuum yi'iri e la "Respected Economist" la mi'ilum sumɔ bii zuo daana kura n boi "National Development planning Commission".[53] A yuum basɛ ti a lɛregera la Awɔbegɔ paati " manifesto" kina tuna bini (into workaholic), achievable targets " bo tiŋa la maalegɔ.[54][55]

Viisegɔ la pɔrɛ kɛ ( Vetting and swearing in)[demese | demesego zia]

"Appointment" kɔmatii la n yuum tɛɛsum e n boi Gunfuko nambua, 2017. A tɛɛseŋɔ la puan, a yuum yele kɔmatii la yeti Gaana ka pakɛ yuumpinaasi puti'irɛ la n kɔ'ɔm bɔ'ɔra zuvɔ'ɔrɛ "rigidity".[56] A puti'irɛ puan, a ti'isɛ la a puti'irɛ ti la kan yue ni gee ti la sɔ' ni gee wan suŋɛ gu gu'usi se'em woo ti la wan de ni yelemɛŋerɛ Gaana maalegɔ.[57] Kɔmatii duma la lagum sakɛ bo e ba nini n yuum ta tigɛ a sɛla woo ti a suna ti a tara gee ta'am dɛna minisita zi'an la puan.[58]

Zuo daana Akuffo-Addo n yuum basɛ ti a bo a pɔrɛ gee yuum zi'ire kuka zuo n de Gunfuko nambua 11,2017.[59]

(Membership and Affiiation)[demese | demesego zia]

Gyan-Baffour de la nɛra n pa'asɛ " Institute of Chartered Economics" n boi Gaana. A ni dɛna la sɔɔreŋɔ la na'arɛ (board member) n boi Gaana gɔmena tigera zo'e zo'e, kelum pa'asɛ la, Gaana banki,"Council for Scientific and Industrial Research " la Gaana Institute of Management and Public Administration ".[60]

A miŋa vom[demese | demesego zia]

George Gyan-Baffour tari pɔga la kɔma bayopɔi. [61]A de la Kateliki Yindeon nɛra n boi Gaana.[62][63]

Viisegɔ lɔgerɔ[demese | demesego zia]

  1. Odekro | What has your MP done for you? (2017-07-28).
  2. Archive copy.
  3. Archive copy.
  4. MPs (en-US).
  5. Parliament of Ghana.
  6. Parliament of Ghana.
  7. Archive copy.
  8. MPs (en-US).
  9. Archive copy.
  10. Archive copy.
  11. Archive copy.
  12. IMF bailout will be counterproductive – Gyan-Baffour | Business News | 2015-02-21.
  13. IMF bailout will be counterproductive – Gyan-Baffour | Business News | 2015-02-21.
  14. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  15. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  16. https://www.parliament.gh/mps?mp=263
  17. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  18. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  19. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  20. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  21. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  22. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  23. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  24. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  25. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  26. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  27. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  28. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  29. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2004 Results - Wenchi Constituency.
  30. Statistics of Presidential and Parliamentary Election Results (en-US) (2016-08-10).
  31. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  32. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  33. Parliament of Ghana.
  34. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  35. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  36. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  37. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  38. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  39. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  40. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  41. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  42. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  43. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  44. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Wenchi Constituency.
  45. "George Gyan-Baffour", Wikipedia (in English), 2023-10-12, retrieved 2023-11-10
  46. FM, Peace (2014-12-17). Ghana Election 2008 Results - Brong Ahafo Region.
  47. Statistics of Presidential and Parliamentary Election Results (en-US) (2016-08-10).
  48. MPs (en-US).
  49. Parliamentary Results - WenchiConstituency.
  50. MPs (en-US).
  51. Archive copy.
  52. http://www.ghananewsagency.org/politics/president-announces-eleven-more-ministerial-nominees-112208
  53. Archive copy.
  54. Archive copy.
  55. Archive copy.
  56. We Don’t Need 40-Year Dev’t Plan – Gyan-Baffour (en-US) (2017-02-07).
  57. IMF bailout will be counterproductive – Gyan-Baffour | Business News | 2015-02-21.
  58. Boateng, Kojo Akoto (2017-02-10). Parliament completes vetting of sector ministers (en-US).
  59. http://www.graphic.com.gh/news/general-news/president-swears-in-last-batch-of-sector-ministers.html
  60. Archive copy.
  61. MPs (en-US).
  62. MPs (en-US).
  63. Archive copy.