Gurene language

Ze'ele Wikipiidiya


Gurenɛ de la yetɔgum m boi Bɔlega sɔ'ɔlum la puan Gaana wa.

Fu san paɛ Bɔlega so'olum la puan, yetɔgum la de la Farefari dee gulesegɔ la puan ti ba guleseri Gurenɛ. Yetɔgum la de la Farefari dee gɔnɔ zamesegɔ sukuu duma la puan, tu guleseri la Gurenɛ. Farefari yetɔgum la pu la tɔgum kãra buuri buuri bu nuu. Tɔgum kãra buuri buuri anuu wa de la; Gurenɛ, Boone, Nikarenɛ, Talenɛ la Nabetɛ. Tɔgum buna wa za'an n lagum taaba dɛna Farefari la dee gurenɛ la bii nɛresɛba n tɔgeri gurenɛ la n zo'e gana yetɔgum buna la nɛreba la za'an.

Ba yuum ta lagesɛ la nɛsi duma Bɔlega so'olum la puan ti ba lagesɛ ta bisɛ ba wan iŋɛ la ŋwani nyaŋɛ dikɛ yetɔgum wa iŋɛ gɔnɔ puusi? Bilam puan ti ba yuum ta lagesɛ yelebɛa si'a ti nɛreba la zo'e zo'e wam bɔkɛ dee lagum tana kãala. Yelebɛa la zo'e zo'e yuum ze'ele la Gurenɛ la puan. Ba yuum ta ba'asɛ la dee yeti yetɔgum la de la Gurenɛ. Nananawa, Farefari duma la za'an nyaa sakɛ ti Farefari duma tɔgeri la Farefari de ti tɔgum buuri buuri duma nyaa dɛna tɔgum sɛbo n lagesɛ dɛna Farefari la.

Gurenɛ bii Farefari tɔgum yuum nan ka bo sukuu duma puan ti ba zamesera dee pa'ala. Gee zusuŋɔ ti yetɔgum la nyaa lagum kɛ̃ gɔŋɔ puan ti ba zamesera dee pa'ala bu. La nyaa de la pupeelum bɔ'ɔra Farefari duma za'an la yetɔgum la n nyaa bo sukuu duma pu'usi la. Dagena la tumam wa ma'a. Gurenɛ nyaa de la tɔgum n kɛ sukuu duma zamesegɔ puan . Gurenɛ yetɔgum la nyaa bo la Yunivɛsiti sukuu kãra la puan, bɔna kɔlegi duma bayi la n boi Bɔlega so'olum la puan la (Upper East) la n de; Gbwaa kɔlegi la Navɔreŋɔ kɔlegi la. Kɔm sɛba n ani zɔri zɔri n bɔna sukuu duma puan ti ba yi'ira ba ti Priary la JSS la me nyaa lagum zamesera Gurenɛ wa dee guleseri tɛɛsi. Ŋwana wa de la pupeelum bɔ'ɔra Nyeti yaa buuri za'an la yetɔgum wa n kɛ gɔnɔ zamesegɔ weeleŋo la puan la.