Mamprusi kum laarɛ
Mamprusi sɛba n boi Gumyoko la Binduri la kum laarɛ de la naana. Nɛra san kɔ'ɔm ki, ti ba dikɛ e kɛ ta benge bɔ'ɔ gee nyaa yesena yele yire la duma yeti nɛre Azagela n ki.
Nɛra nɛra nan kan tari yɔ'ɔ ti a kaase gu'ura ba ta vaae a logero za'a bɔ'ɔ la puan yese gee nyaa tum nɛra to ba kiŋɛ ta yi mina n nari ti a sɔ e la ti a duma wa'am na sɔ e.
Dagɛ nɛrewoo n sɔɔri kum la. Beni zuo, ba tarla sɛla ti ba yira a ti kobe'ero. Nɛra san nan ki kumpaalɛ ba wan sɔ e kobeero la gee ti nɛreba nyaa pa'asɛ. Nɛreba nyaa ta'sm kaasɛ voole, ti yɛa sɛba n lɛm ba la nyaa baŋɛ ti sɛla n iŋɛ yidinɛ puan nyaa lagese na.
Ba nɛra san ki gee ka nyɛ lɔgerɔ a iŋa puan ba ka laari e yire la puan ba ni yeti a bɔrege mɛ, gee a San ki gee yɛ lɔgerɔ ba tare la malema asi'a ti ba ni malum gee ti nɛreba nyaa lagese na ti ba yese samaani ta makɛ yɔɔ la tu.
Ba kum ka gã'ati paara dabesa ayi. Nɛra san ki ba ni kɔ'ɔm laɛ a duma mɛ gee ti la ba'asɛ. Ba yɔɔ de la yɔwoko. Ba nyaa san ta maasum ti ba laɛ, ba ni sɔ e pa'asɛ mɛ. Kalam a pugekiima n ni sɔ e gee ti ba nyaa tare e kɛ bɔ'ɔn nyaa maalɛ gee tari yese ta laɛ. Gee ba nɛra San ki Ko'om puan ba ka laarɛ e yire gee ba wan laa e Ko'om la nuurɛ. Ba ka ita kuurɛ ba San laa la basɛ mɛ n bala.
Fusɛka ti ba dikɛ e pɔbɛ la , ba wan tari wa'am na biŋɛ a san dɛna la pɔka, la wan gã'a dabesa a naasi n de la kuurɛ malegɔ. A me san dɛna la budaa, la de la dabesa a tã ti ba wan isegɛ bulika dikɛ bo pɔgeyabelesi ti ba tari ta pee. Ba san ba'asɛ tari wa'am na biŋɛ gee gura ti ŋmarepaalega ta yese na, ti nɛrawoo nyaa lagesɛ na ti ba dikɛ wanɛ la ko'om na ze'ele ti nɛreba san kaasɛ kɛna ti ba kabigɛ kobumɔ pee Ba nɛsi.
Ba nyaa wan dikɛ wanɛ la kɛ bɔ'nɔ gee ti la ba'asɛ ti ba gura kuurɛ maalegɔ. Nɛra san ki gee dɛna kiima magesi wuu se'empugeto 'nuo lɔgerɔ, ba ni ka iŋɛ kuurɛ la ba ni guure mɛ yuuna ayoobi gee ti ba nyaa iŋɛ kuurɛ la .
sira pugeto 'nuo lɔgerɔ, ba ni ka iŋɛ kuurɛ la ba ni guur mɛ a ymunayooɔɔbi gee ti bnyaa a iŋɛ.