Rebecca Naa Dedei Aryeetey

Ze'ele Wikipiidiya

Rebecca Naa Dedei Aryeetey (1923 ta paɛ Sibenya'aŋa ŋmarega, dabesa pisiyi la ayi daarɛ 1961 yuunɛ) ti ba yi'ira e ti Dedei Ashikishan yuun de Gaana nɛra n de kɔɔsera, Gɔmena nalɛgera la se'em n zɛbere. Nɛreba yuun ba'am mina e la zom koosego Ankara so'olum. A de pɔgesɛka foote n boi kɔɔba pisi nuu lagekɔberɛ la puan la.[1][2].

A Pɔsega vom Yɛla[demese | demesego zia]

Ba yuun dɔgɛ Rebecca Naa Dedei Aryeetey la 1923 yuunɛ la Osu tiŋa ti a zo'e James Town, Ankara so'olum. A ma de Ga Asere ti a sɔ me dɛna Ga nɛra [1][2]

Tuuma[demese | demesego zia]

Naa Dei n yuun ba'asɛ perimeri sukuu la, a yuun pɔsɛ la zom koosego. A yuun wa lebege la buntata la nɛresɛka n tɔgeri tɛɛra nɛreba puti'irɛ doose a zom koosego sebo n yuun basɛ ti ba bo e yu'urɛ ti 'Ashikishan', Nkarenɛ puan pa'ala ti zom. Nɛreba yuun mi ti eŋa n yuun suŋer paati sɛka n yuun de CPP ligeri puan gana za'a gee me yuun bɔna nɛŋa CPP pɔgesi lasera ba a yire n boi Kokomlemle-Ankara so'olum puan. N yuun de Gɔmena nalɛgera zuo a yuun suŋɛ Nkrumah la CPP mɛ doose ligeri la nɛreba lageŋɔ puan gee me kelum tum tuunekara suŋɛ Gaana sansɛka ti ba yuun zɛgera ti ba to'e bamɛsi solemiisi nu'usin la. A yuun suŋɛ Nkrumah doose ligeri puan ti a yuun ta'am di Ashiedu Keteke 'legislative council' kuka la sɛka n yuun basɛ ti a dɛna Gaana zuudaana yiadaana.[1][2][3].

A Kum[demese | demesego zia]

Doose la e lɛm Nkrumah la zuo, la yuun basɛ ti a dɛna la dima la yentaa bo paati duma zo'e zo'e yuun basɛ ti a yuun ki ti a daarɛ ka paɛ. A ki la Ho 22, Siibenya'aŋa ŋmarega 1961 sansɛka ti ba ba yuun tara CPP tuunɛ bilam. Ba yeti ba yuun iŋɛ la tiim iŋɛ tii puan ti a nyu CPP tuune la puan ti bilam ti a ki.

Wɔ'ɔrɛ[demese | demesego zia]

Lɔa tugelema bun wɔgero la ti Harry Sawyer yuun tari wa'am Ankara so'olum na ba yuun gulesɛ a yu'urɛ labelɛ la si zuo ti 'Auntie Dedei'. A foote me kelum bɔna 'national stamp' la kɔɔba pisi nuu lagekɔberɛ (50 pesewas) puan ti yele-ana wa woo de la wɔ'ɔrɛ ti ba dikɛ bo e.

Viisegɔ Lɔgerɔ[demese | demesego zia]

"Rebecca Naa Dedei Aryeetey, a woman whose image is on 50 Pesewas Coin – Her Profile And Death". Ghana News Punch. 2020-04-07. Retrieved 2020-04-08.
"Rebecca Naa Dedei Ayitey: The lady on Ghana's 50pesewas and an Independence shero". Bra Perucci Africa. 2020-04-07. Retrieved 2020-04-08.
Tetteh, Nii Okai. "Rebecca Naa Dedei Aryeetey: The Illustrious Ga Woman Celebrated On The 50 Pesewas Coin - Kuulpeeps - Ghana Campus News and Lifestyle Site by Students". Retrieved 2020-04-08.