Takayama Festivals

Ze'ele Wikipiidiya
Takayama Festival
reisai, matsuri
Part ofYama, Hoko, Yatai, float festivals in Japan Demese
CountryJapan Demese
Located in the administrative territorial entityTakayama Demese
LocationHie Shrine, Sakurayama Hachimangū Demese
Day in year for periodic occurrenceApril 14, April 15, October 9, October 10 Demese
Intangible cultural heritage statusImportant Intangible Folk Cultural Properties of Japan, Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Demese
Time of earliest written record1692 Demese

Takayama Festivals (高山祭, Takayama Matsuri) n boi Takayama la Japan tinsi puan la pɔsɛ la 16th ta paɛ 17th ‘century’ saŋa la puan sa.[1] ba sakɛ sira ti de’eŋo wa pɔsɛ la Kanamori yire duma na’am yuuma la puan. Ba gulese ŋwana la 1692 yuunɛ la puan dee tɔgera ti de’eŋo la tuulesum lɛbera yuuma pinaasi puan sa n tole.[2] Ba ni de’em de’eŋo la ayima la dawalega ŋmarega la puan a dabesa pia la anaasi ta paara a dabesa pia la anuu daarɛ dee ti a yima la me dɛna sakutega ŋmarega la puan a dabesa a wɛi ta paara a dabesepia daarɛ.[3] Takayama de’eŋo wa miŋa ni kɔ’ɔm de’em la Hie tiŋanɛ la zi’an. Ba me kelum wi’ira tiŋanɛ wa la Sanno tiŋanɛ, dee ti ‘spring’ de’eŋo wa me dɛna Sanno de’eŋo. Sanno de’eŋo wa de la ba pu’usɛ ti la suŋɛ ba ti ba ta’am dikɛ ba dia suŋa dee ti Autumn de’eŋo wa me dena ba pu’usa bɔ’ɔra e fara fara dee pɛgera e.[3] Ba me ni dɛ’ɛna Autumn de’eŋo wa la Hachiman tiŋanɛ la zi’an dee tib a me wi’ira de’eŋo wa la Hachiman de’eŋo. Ba ni de’em de’eŋo wa la ba san ta dikɛ dia ba’asɛ. ‘fall’ de’eŋo la n me ni le dɛna de’emkãtɛ pa’asɛ batã zuo Japan tiŋa puan. Ba yi la n wee la de la Kyoto's Gion Matsuri la Chichibu Matsuri.[4]

floats[demese | demesego zia]

De’eŋo wa mi’ilum zo’e zo;e ni dɛna la b ani lagum zo’e wa’ara kaara tiŋa la, bii ‘yaai’, mina n kaara tiŋa lapuan yu’uŋɔ. A wa kaɛ wa tuulesum pɔsɛ la 17th yuuma saŋa sa la, ba ni gulɛ e mɛ la dɔɔ la kurego tuunɛ, ti a kɔ’ɔm ŋwana la Kyoto dɔla Momoyama saŋa la, tib a dikɛ lɔgerɔ n ze’eli Edo saŋa sa gɛrekɛ maalɛ e. ba maalɛ e se’em suŋa suŋa doose kurego puan kɔ’ɔm ka bɔna la ‘floats’ la yiŋa ma’a dee a me kelum bɔna puan mɛ. zi’an ti tuunɛ la miŋa kɔ’ɔm gulesɛ ga.[5] Ba me kelum maalɛ float la miŋa la ‘embroidered drapery’.[3] Yatai ‘floats’ la ba ni ze’ele tagelɛ la taaba poore ‘dusk’ la nɛŋa. Yu’uŋɔ lika ni san ta pi tiŋa la puan ba’asɛ, b ani laŋɛ la kaniisi kubesinuu floats duma la zuo. Yatai floats mina n ni ana wuu ma’asum tia la ni pugum diŋɛ niiɛ mɛ yu’uŋɔ la puan.[6] Nɛreba n ni za’ara floats duma la kaara tiŋa la guna, de ba me dikɛ la wiila iŋɛ e ti a za’arɛ ka tɔna. b ani dikɛ la ba yaabeduma kaniisi laŋɛ bugum dikɛ yagɛla ba zuon de nyaa doose la ba tib a kaɛ tiŋa la, de nɛreba la ni yɛ la ba buuri lɔgerɔ n de Kimono bii Hakama. Float ayima woo ni ze’ele bo la so’olum woo n boi Takayama tiŋa puan la. Ba maali e se’em la ‘Hotei tai “has intricate marionettes” mina n ni dɛ’ɛna saazuon la.[7] ‘puppet’ wa pa’alɛ ti a de la “buuri lɔkɔ”.[3] Pɔsega dabesa ayi puan ti ba ni dɛ’ɛna floats wogero de’eŋo wa de’eno bayi la za’a puan. Kusɛbego saŋa la ti floats duma wa ni le lebe ba bɔŋa zi’isum. ‘Fall floats’ bun pia la ayila la puan, banaasi ni bɔna laTakayama Matsuri Yatai Kaikan, dee ti basɛba me ni bɔna ba ma’a zi’an tiŋa la puan, ba san ka tara ba tuna. Kusebego saŋa la me ba ni yoe Yatai kaikan kuleŋa ayima basɛ mɛ ti saama sina bisera. Ba teesum floats seba n boi Yatai Kaikan la puan zo’e zo’e yuunɛ woo puan. Yatai Kaikan la boi la ‘northern’, Takayama tiŋa lem tinkɛka la bɔba, fu san ze’ele siteesum la puan, fu wan siŋɛ mita pia la anuu ta paara pisiyi sinɛ puan. Ba ni yoe Yatai Kaikan la bulika gogo anii la girego tara bala ta paara gogo anuu kilinkiiŋa ŋmarega la ta paara tigerɛ ŋmarega la puan, de me kelum yɔ’ɔsa e bulika gogo awɛi ta paara gogo anaasi la girego sapɔɔlegɔ ŋmarega la puan ta paara gunfuko ŋmɛrega la puan.[8] Fu me wan yɔ la 840 yen dee ti bo fu yɔ’ɔ ti fu ta’am kɛ bisɛ.

Marionettes[demese | demesego zia]

Ba dikɛ la dɔɔrɔ maalɛ marionettes, ‘silk la brocade’ bii ‘embroidered’ lɔgerɔ. Ba ni tara la ‘strings’ la ‘push rods’ tari e tuna yatai puan.[9] “karakuri (mechanical) ‘puppet’ de’eŋo ti ba tole nɛŋa dɛ’ɛna ti la ana suŋa.[10] Puppet la n ani wuu Yatai la ni ze’ele bo la mina n mi nigum maalɛ tiŋa la puan. Marionettes duma batã n boi “Hotei Tai (the goog of fortune)” ni ɛɛra la nɛreba bawɛi ti ba di’isera ‘strings’ duma pitã la bayoobi la ti bala n wan basɛ ti marionettes la wan sina bii nɛresaala la, la a aŋa, ŋmɛregerɛ la yeleitɛ basɛba.[10] Ba eeri ‘puppet’ la daaŋɔ yɛla ti ba maalɛ la ‘puppet’ la. ‘spring’ sɛka n boi puppet la puan la de la ‘Right whale baleen’ ti ba kan ta’am dikɛ ‘steel springs’ tee bo e, bii ‘whales la basɛba. Lɔgesɛba ti ba dikɛ maalɛ ‘spring’ la kan le nyaŋɛ malum pa’asɛ e tuum, ba diŋɛ maalɛ e ti a dɛna ‘Right whale baleen’.[9]

Kelum bise (see also)[demese | demesego zia]

• Takayama, Gifu

Viisegɔ lɔgerɔ[demese | demesego zia]

  1. "Takayama (Gifu, Japan)", Asia and Oceania, Routledge, pp. 815–817, 2012-11-12, retrieved 2023-12-31
  2. "THE STRUCTURE OF THE FESTIVAL", Matsuri: The Festivals of Japan, Routledge, pp. 49–66, 2013-11-05, retrieved 2023-12-31
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Eder, Matthias (1972). "The Folk Customs Museum in Takayama (Hida, Gifu Prefecture)". Asian Folklore Studies 31 (2): 141. DOI:10.2307/1177491. ISSN 0385-2342.
  4. Asada, Makiko (2010-03-10). "Research on Handing down Tradition to the Next Generation to Sustain the Village". Reports of the City Planning Institute of Japan 8 (4): 185–188. DOI:10.11361/reportscpij.8.4_185. ISSN 2436-4460.
  5. Meinel, Christoph; Asjoma, Maxim (2021), "HTTP, HTML, CSS – Aufbauhelfer im Web", Die neue digitale Welt verstehen, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, pp. 156–159, ISBN 978-3-662-63700-5, retrieved 2023-12-31
  6. Organization, Japan National Tourism. Takayama Autumn Festival | Travel Japan - Japan National Tourism Organization (Official Site) (en-us).
  7. Archive copy.
  8. Archive copy.
  9. 9.0 9.1 "Whaling and Identity", Unveiling the Whale, Berghahn Books, pp. 145–171, 2009-10-01, ISBN 978-1-84545-955-0, retrieved 2023-12-31
  10. 10.0 10.1 Archive copy.