Theresa Amerley Tagoe

Ze'ele Wikipiidiya
Theresa Amerley Tagoe
nera
Naaŋɔfemale Demese
Country of citizenshipGhana Demese
Name in native languageTheresa Amerley Tagoe Demese
Given nameTheresa Demese
Family nameTagoe Demese
Date of birth13 Sapɔɔlegɔ 1943 Demese
Place of birthGreater Accra Region Demese
Date of death25 Tigerɛ 2010 Demese
Place of deathAnkara Demese
Date of burial or cremation29 Ko'oro 2011 Demese
Languages spoken, written or signedEnglish, Ga Demese
Occupationpolitician, educational theorist Demese
Position heldMember of the Parliament of Ghana, Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana Demese
Educated atAburi Girls' Senior High School, University of Ghana Demese
Member of political partyNew Patriotic Party Demese
Religion or worldviewChristian Demese

Theresa Amerley Tagoe (Sapɔɔlegɔ ŋmarega dabesa pia la atã daarɛ 1943 yuunɛ la puan ta paɛ Tigerɛ ŋmarega dabesa 25, 2010 yuunɛ la puan) ti ba yuun yi'iri e 'Irɔn Lady la yuun de la pɔka n de Gɔmena nalɛgera la nɛresɛka n de Awɔbegɔ paati (NPP) la ayima la Ablekuma 'South constituency'

A Pɔsega vom Yɛla[demese | demesego zia]

Tagoe de Ankareŋa. Ba yuun dɔgɛ e Sapɔɔlegɔ ŋmarega dabesa pia la atã daarɛ 1943 yuunɛ la.

Sukuu Yɛla[demese | demesego zia]

Tagoe yuun kiŋɛ a sɛkendire sukuu la Bipugeto ma'a sukuu la n boi Aburi tiŋa puan ti ba yi'ira ti 'Aburi Girls Senior High School' la bilam ti a yuun dɛna Pugeto nɛŋadaana. A yuun to'e a 'bachelor's degree' bɔna French puan la Gaana Yunivɛsiti la puan

Philantrophy[demese | demesego zia]

Tagoe yuun tari la bipugeto 'secretarial' sukuu n yuun po pa'ala French hali ta pa'asɛ la bu'a tuuma si'a n suŋeri kiibesi la kɔmbipigeto si'a n gai da'asi puusin ti ba zamesɛ koosego la nu'usi tuuma. Gee kelum tara suŋerɛ bɔ'ɔra da'a pɔgesi yɛsera ligepeŋere-a bɔ'ɔra pɔgesi'a n kooseri zinkɛ'ɛsi da'a sɔa zuto n boi Ankara tiŋa.[9]

Gɔmena Nalɛgerɛ Tuuma[demese | demesego zia]

Theresa Tagoe yuun kelum dɛna la 'deputy Regional Minister bɔna Ankara so'olum gee Kufuor saŋa me ti a yuun dɛna 'deputy Minister of Lands, Forestry and Mines'. Tagoe yuun tabelɛ dɛna Awɔbegɔ paati (NPP) Pɔgesi Nɛŋadaana mɛ.

Ko'oro nambua dabesa ayopɔi daarɛ 1997 yuunɛ la ba yuun loe e ti a bɔna palimɛnti sansɛka ti Gaana za'a voteŋo 1996 la ta ba'asɛ ti a yuun di mi'a la. A yuun nyɛ la voteŋo 39.90% pa'alɛ ti nɛreba 47,644 n yuun votum bo e ti a yuun nyaŋɛ Ebo Hawkson n yuun de ama'asum tia paati (NDC) nɛra n yuun nyɛ 35.70% n de nɛreba 42,568.

Tuunsuma si'a ti a Tum biŋe[demese | demesego zia]

Tagoe yuun de la 'member of the council' pɔgesi nɛŋadaana diniya za'a. Ba dikɛ a yu'urɛ wa sɛgɛ Dansoman ' roundabout' mɛ ti ba yi'ira ti "Theresa Amerley Tagoe Roundabout" gee ti ba yagum e ze'ele bini ti la wɔ'ɔrɛ bɔ'ɔra e.


Amiŋa Vom Yɛla[demese | demesego zia]

Theresa Amerley Tagoe tari la kɔma bayi.

Viisegɔ Lɔgerɔ[demese | demesego zia]