Timkat

Ze'ele Wikipiidiya
Timkat
party
Country of originEthiopia Demese
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Demese
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/01491, https://ich.unesco.org/fr/RL/01491, https://ich.unesco.org/es/RL/01491 Demese

Timket (Ge'ez: ጥምቀት T’imk’et) de la Ethiopian duma kuremi sa yimpu'usegɔ sore (Orthodox Tewahedo Church) gee kelum dɛna Eritrean duma mi yimpu'usegɔ sore ti ba tara de'ena tiisa kibesi sɛka ti ba yi'ira ti na'ayinɛ na'asegɔ la. La ni dɛna la bureya pooren ŋmarega kayima la puan ka dabesa pia la awɔi daarɛ bii la ta'am ni dɛna dabesa piseyi daarɛ yuuma asi'a puan mɛ makera dabesa pia la diyima daarɛ bɔna Terr la Ge'ez ŋmarekalɛ puan.

Timkat de la kibesi ti ba tara tiisa Yeezu sika bɔna Jordan kulega la puan. Kibesi wa de la sɛla ti ba tara tɛra Yeezu sika saŋa la gee ti ba kelum ŋwɔna yɛla zo'e zo'e ti yimpu'useba ita tɛra Yeezu sika dabesa bɔna Jordan kulega la puan.

Ethiopian Tewahedo duma faari wa ni bɔna Timkat kibesi wa puan mɛ saŋa woo bɔna Jan Meda tiŋa puan.

Ethiopian Tewahedo priests at a Timkat ceremony in Jan Meda.

Timkat kibesi de'eŋo wa puan, ba ni tara la sɛla ti ba yi'ira ti Tabot, ti a dɛna daalum bo'ora nɔbiŋere gee kelum bɔna Ethiopian yizuo woo puan. De'eŋo la saŋa puan ba ni dikɛ la fusunɔ vile e nyaa ni bo faari la ti a tu.[1]   Tabot wa ni dɛna la sɛla ti sɛba n ka de nɛŋa duma la nyɔ ka saŋa woo. A ze'eti bo'ora la Yeezu n yuum wa'am Jordan kulega puan ti a to'e a sika. Ba ni de'ena kibesi wa bɔna la bɔka bii sɔkɔ puan bulika karesa ayi puan. Ba ni ka maalɛ ko'om la mɛ gee nyaa dikɛ ko'om la miise nɛreba la waabi gee ti ba sɛba mi ni kelum sige ko'om la puan buna. Amaa, la ni ka ba'asɛ kalam, Donald N. Levine pa'alɛ ba yuum diti kibesi wa se'em 1960s yuuma la puan.

La ni ta paara zuo tiŋasuka puan Timqat daarɛ la nɛreba zo'e zo'e nyaa ni lagesɛ mɛ gee ti sɛba duma n mi ni kule ti ba ta ga'arɛ la ni Lem mɛ ti ba pɔsɛ de'eŋo la. Yindeo nɛŋa duma ni dikɛ la mi'isi lu ba siisi gee dikɛ ma'asumtia duma tike gee ti ba kelum yuuna yuuma iiri iiri. Bunkureba n ni yuuna yuuma la gee kɔma ni bɔna bini mɛ tuna tuuma gee wan kelum ta'am po kiŋɛ pu'usegɔ saŋa la puan mɛ. Pɔgesi mi ni yɛ la lɔgesuma dee de'ena bama n boti se'em yuunɛ la puan. Kɔmpɔɔlɔgɔ n boi tiŋa la puan mi ni wa'ara la wa'asi buuri buuri n pa'ali sia puan mi'ilum gee ni yɛ lɔgesuma.[2]}}

Malema wa po pa'asɛ UNESCO as an intangible heritage. When the holy ark has been safely restored to its dwelling-place, everyone goes home for feasting. This holiday is one of the greatest holidays if not the greatest.

UNESCO duma dikɛ Timkat pa'asɛ buuri tɛrega yɛla puan la 2019 yuunɛ la puan.[3]

Gɔnɔ[demese | demesego zia]

viisegɔ lɔgerɔ[demese | demesego zia]

  1. Fuller, L.K. (2004). National Days/national Ways: Historical, Political, and Religious Celebrations Around the World. Praeger Publishers. p. 93. ISBN 9780275972707. Retrieved 2014-10-04.
  2. Levine, Donald N. (2014). Wax and Gold: Tradition and Innovation in Ethiopian Culture. University of Chicago Press. p. 63. ISBN 978-0-226-21544-0.
  3. UNESCO - Ethiopian epiphany (en).