William Quaitoo

Ze'ele Wikipiidiya
William Quaitoo
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2013 - Ko'oro 6, 2017
Electoral district: Akim Oda Constituency (en) Translate
Elected in: 2012 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Ko'oro 7, 2017 -
Electoral district: Akim Oda Constituency (en) Translate
Elected in: 2016 Ghanaian general election (en) Translate
Sakutega 11, 1966 (run 57)
Country of citizenshipGhana
Education
Educated atUniversity of Cape Coast Bachelor of Science (en) Translate, diploma (en) Translate : chemistry (en) Translate, education (en) Translate
University of Ghana Master of Business Administration (en) Translate
Western Galilee College (en) Translate diploma (en) Translate
Ghana Senior High Technical School (Takoradi) (en) Translate
Academic degreediploma (en) Translate
undergraduate degree (en) Translate
Languages spoken, written or signedEnglish (en) Translate
Occupation
Occupationpolitician (en) Translate la businessperson (en) Translate
Religion or worldviewChristianity (en) Translate

William Agyapong Quaitoo (ba dɔgɛ e la Sakutega nambua11, 1966. N boi Akim Gyadam) de la Gaana Gɔmena nalɛgera. A yuum ze'ele la palamɛnti bɔ'ɔra Akim Oda So'olum, Eastern tiŋa bɔna 7th Palamɛnti .[1][2] Ba yuum loe e ti a dɛna la Minister podɔla bɔ'ɔra Agriculture n boi 2013.[3] A yuum de la Chief executive officer bɔ'ɔra Tree Crops Development Authority.[4][5]

A pɔsega vom la sukuu[demese | demesego zia]

Ba dɔgɛ Quaitoo la Sakutega nambua 11, 1966. A yese la Akim Gyadam n boi Eastern Region so'olum Gaana. A kiŋɛ la Kalpohin Sɛkendire sukuu n boi Tamale, Yoo Roman Kateliki sukuu n boi Savelugu la Vitting Experimental 'Junior Secondary' Sukuu bɔna Tamale ba za'a Northern so'olum Gaana tiŋa puan. A kiŋɛ la Gaana Sɛkenderɛ Technical Sukuu to'e GCE 'O' Level n boi Takoradi la Oda Sɛkɛndiri Sukuu to'e GCE 'A' Level n boi Akim Oda. A zamesɛ la Galilee College n boi Israel, bilam ti a to'e Diploma in Agribusiness, Export and Marketing Management. A le kiŋɛ la University of Cape Coast bilam ti a ba'asɛ to'e a BSC (HONS) in Chemistry la Diploma in Education. A le to'e a MBA ze'ele Gaana Yunivɛsiti sukuu la.[4]

Tuuma[demese | demesego zia]

Quaitoo pɔsɛ a tuuma la 2000 yuunɛ la puan, ba yuum loe e ti a dɛna Market Development Manager bɔ'ɔra OIC International. A yuum de la manager bɔ'ɔra tuuma ta paɛ 2002. 2002 yuunɛ la, ba yuum loe e ti a dɛna Gaana Programmes Manager in Enterprise tuuma, bilam ti a tum ta paɛ 2006. 2006 pooren la, ba le boe la kpe'eŋo ti dɛna Gaana Cocoa Board 'manager' ta paɛ 2012.[6]

Gɔmena Nalɛgerɛ[demese | demesego zia]

Quaitoo de la Awɔbegɔ paati (NPP) nɛra. Eŋa n yuum ze'ele bo Akim Oda So'olum.[7][8] 2020 yuunɛ la, Awɔbegɔ paati (NPP ) palemɛnti duma voteŋo (primaries) la a yuum ka di gee ti Alexander Ackum yuum di.[9][10]

2012 voteŋo[demese | demesego zia]

2012 voteŋo la puan, A yuum di mɛ ze'ele bɔ'ɔra Akim Oda so'olum palamɛnti kuka nyɛ 18,982 voteŋo n de 62.74% voteŋo ti NDC palamɛnti nɛra Kwabena Nkansah Asare nyɛ 6,315 voteŋo n de 20.87% voteŋo la za'a, PPP paati nɛra Kofi Asamoah-Siaw yuun nyɛ 782 voteŋo n de 2.58%, NDP palemɛnti nɛra Aninakwah Joshua Kwabena nyɛ 278 voteŋo n de 0.92% voteŋo, 'an Independent palemɛnti' nɛra Baa Abora nyɛ 1,626 voteŋo n de 5.37% voteŋo time Independent palamɛti nɛra Augustus Ennin Attafuah nyɛ 1,993 voteŋo n de 6.59%.[11]

2016 voteŋo[demese | demesego zia]

2016 voteŋo saŋa la, a yuum di mɛ ze'ele palamɛnti bɔ'ɔra Akim Oda so'olum nyɛ 21,131 voteŋo n de 73.4% voteŋo ti NDC palamɛnti nɛra la Kwabena Nkansah Asare nyɛ 6,892 voteŋo n de 23.9% n de sɛba n votum, PPP palamɛnti nɛra Baa Abora nyɛ 599 voteŋo n de 2.1% n de nɛresɛba n votum ti CPP palamɛnti nɛra George Owusu Agyemang nyɛ 161 voteɔo n de 0.6% n de nɛresɛba za'a n votum.[12]

Tigera[demese | demesego zia]

Quaitoo yuum de la kuka zuudaana bɔ'ɔra Palamɛnti loore Tigere n boi sukuu zamesegɔ puan.[13][9]

Eŋa n yuum zagesɛ Deputy Minister[demese | demesego zia]

Salurego nambua, 2017. Quaitoo yuum tɔgɛ la tɔgum n ka nari ti a tɔgɛ (ethnocentric comments) bo nɛra n boi Northern tiŋa Gaana.[14][15] Yɛsera a yelesum la puan la, "La kpe'em mɛ ti fu naɛ la tu suurɔ sɛba n ze'ele Gaana Saazuum bɔba (Northern) la tum. Mam tɔgeri Dagbani me wuu n de la Dagbana la. Mam me kɛ bilam la yuuma zo'e zo'e . Fu kam bɔkɛ ba.Nɛra san yɛti zunzua n sagum a kayɛna, a yi tari sɛla wa'am na pa'alɛ ti di de la yelemɛŋerɛ. La de la sɛla ti ba yeti ba doose bini nyɛ gɔmen ligeri di. Ba iti la bala daarewoo". Eŋa n daa yele ŋwana ba'asɛ la, nɛreba n sunsɔa yuum yie mɛ ti ba yuum yeti a basɛ tuuma la. Ba n yuum ta dɔla e, August 29, 2017 ti a yuum basɛ Deputy Minister of Agriculture tuuma la.[16][17][18][19] Kennedy Osei Nyarko n yuum tee soe[20][21][22]

Amiŋa vom[demese | demesego zia]

Quaitoo di la pɔga la kɔma banuu. A de la Sɔputega (Christian). A tɔgeri la solemiine, Kambɔntɛ, Dagbani, Hausa la Ga yeletɔgum .[4]

Viisegɔ lɔgerɔ[demese | demesego zia]

  1. Allotey, Godwin Akweiteh (October 3, 2017). Akim Swedru MP replaces Quaitoo as Deputy Agric Minister.
  2. Parliament of Ghana.
  3. The-Deputy-Minister-of-Agriculture-William-Quaitoo (en-US) (2019-09-17).
  4. 4.0 4.1 4.2 Hon. William Agyapong Quaittoo – World Coffee Producers Forum (en-US).
  5. Ayamga, Emmanuel (2020-09-30). Akufo-Addo re-appoints Minister who resigned over "Northerners are difficult people" comment (en).
  6. William Agyapong Quaitoo, Biography.
  7. There is no need for William Quaittoo to resign as an MP – Prof Emmanuel Asante.
  8. Akim Oda MP cuts sod for 3 new educational projects.
  9. 9.0 9.1 Kotoku chiefs caused my defeat - William Quaitoo - MyJoyOnline.com (en-US) (2020-06-24).
  10. NPP Primaries: Incumbent MP William Quaitoo Loses Oda; Asenso Boakye Wins Bantama (en).
  11. FM, Peace. 2012 Election - Akim Oda Constituency Results.
  12. FM, Peace. 2016 Election - Akim Oda Constituency Results.
  13. Sex For Grades: I’m Not Surprise — William Quaitoo (en).
  14. Deputy Agric Minister William Quaitoo resigns (August 29, 2017).
  15. Online, Peace FM. Quaitoo's Resignation Indicates No Space For Ethnocentrism In Ghana.
  16. Afanyi-Dadzie, Ebenezer (August 29, 2017). Deputy Agric Minister resigns over ethnocentric comments.
  17. I still consult for Agric Ministry – William Quaitoo.
  18. 'I resigned to bring peace' – William Quaitoo says in farewell message to colleagues (August 30, 2017).
  19. NPP Candidate Lobbies For Quaitoo Job (en-US) (2017-09-05).
  20. Akufo-Addo nominates Kennedy Osei Nyarko as Dept Agric Minister (en) (2017-10-03).
  21. Akim Swedru MP replaces Quaitoo as Deputy Agric Minister (en-US).
  22. President Nana Akufo-Addo has named the Member of Parliament for Akim Swedru, Kennedy O.