So'ose paɛ yelezuo la

Zɔkɔ

Ze'ele Wikipiidiya

Zɔkɔ de la tiŋa n boi Booŋo so'olum la puan, dee fu me san bisɛ suŋa Booŋo so'olum la puan za'a, Zɔkɔ n yalegɛ gana tiŋbebisi la za'a.


Zɔkɔ me tari a timbibesi mɛ ti ba dɛna tinsi siyoopɔi, Tadɔɔŋɔ, Kaŋa, Goo, Kadarɛ, koduregɔ Awaa la Gambɔreŋɔ. Zɔkɔ tari la Naduma ba yoopɔi la tindaamduma ba yoopɔi.

Zɔkɔ tari la dakatɛ ti la bɔna Zɔkɔ kaŋa tiŋa la puan.

Ba da'ari mɛ dee koosera lɔgerɔ buuri buuri da'a la puan, ba kooseri dee da'ara sɛla da'a la puan n ŋwana; Dusi magesi wuu, (buusi, piisi, nuusi, ki'ini la ba zo'e zo'e), Diisi (mui, suma, tɛa, si la ba zo'e zo'e).

Zɛvuurɔ (bitɔ, ma'ana, bemeto la ba zo'e zo'e), za'asum, lɔgeyɛɛtɔ, solemilɔgerɔ zo'e zo'e la lɔgerɔ buuri buuri.

Da'a wa tari la suŋerɛ zo'e zo'e bɔ'ɔra Zɔkɔ tiŋa nɛreba la Gaana saazuon so'olum (upper east) nɛreba za'a. A me kelum tara la tinmaalegɔ bɔ'ɔra tiŋa la me

Nɛreba zo'e zo'e me kelum tuna da'a la puan mɛ dee ti ba sɛba mɛ zamesera tuuma da'a la puan. Ba kelum kɔɔsa tɛ'ɛsi da'a la puan.Tɛ'ɛsi wa suŋeri nɛreba mɛ ti ba nyɛta ba boti sɛla